ویژگی‌ها و نشانه های یک رابطه سالم با رابطه سمی

منظور از رابطه چیست؟
روابط عاطفی با احساس عشق و جذابیت مشخص می‌شود. درحالی‌که عشق رمانتیک، می‌تواند متفاوت باشد؛ اما اغلب شامل شیفتگی، صمیمیت و تعهد می‌شود. سه ضلع یک رابطه سالم صمیمیت، تعهد و اشتیاق است که در ایجاد و ادامه رابطه نقش زیادی دارد. رابطه سالم به شما کمک می‌کند تا در سختی‌ها تنها نباشید. 
 در نظر داشته باشید که: روابط نه ثابت هستند و نه کامل. اما یک رابطه ناسالم در مقایسه با یک رابطه سالم تأثیر زیادی دارد.

چگونه بفهمیم یک رابطه اشتباه است؟ نشانه های رابطه ناسالم عاطفی
در حقیقت آن چیزی که تعیین می‌کند یک رابطه سالم یا رابطه اشتباه باشد، نحوه عملکرد خودمان و میزان وقت و انرژی است که برای رابطه می گذاریم. 
چطور تفاوت رابطه سالم و ناسالم عاطفی را بفهمیم؟ چه چیزهایی در یک رابطه اشتباه است و رابطه را سمی می‌کند؟
ویژگی‌های رابطه سمی  و ناسالم شامل عدم وجود موارد زیر است:
اعتماد
احترام: احترام به احساسات، افکار و نظرات شریک زندگی خود.
وفاداری و تعهد
صداقت
ارتباط
در روابط ناسالم، یکی از طرفین ممکن است احساس اضطراب ( مشاوره درمان اضطراب )، سردرگمی، عدم‌اطمینان، گناه، شرم و حتی ناامنی داشته باشد و نتواند خود را همان‌طور که هست در رابطه نشان دهد و مجبور شود تظاهر کند.
نشانه ‌های بودن در رابطه غلط به شما نشان می‌دهد که چه زمانی باید از رابطه خارج شوید، اگر در شناسایی این علائم مشکل دارید می‌توانید از مشاور پیش از ازدواج یا مشاور خانواده کمک بگیرید، تا مطمئن شوید که در رابطه سمی و خطرناک قرار دارد. تیم ما در مرکز مشاوره جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س) می تواند در این زمینه به شما کمک کند.
همانطور که یک رابطه سالم نشانه های واضحی مثل ارتباط صادقانه، احترام متقابل و… دارد، در روابط ناسالم نیز نشانه‌های واضحی وجود دارد. در روابط ناسالم اغلب یکی از طرفین به طور مرتب احساس اضطراب، غمگینی، استرس، ناامیدی و یا بی اعتمادی می‌کند. این احساسات در روابطی که آزار فیزیکی یا عاطفی، فریب کاری، تناقض بین حرف و عمل وجود دارد، بیش‌تر خواهد بود.

 ایجاد آسیب عاطفی و روانی
یکی از مهم‌ترین نکات در روابط سالم بین دو نفر، داشتن تفاهم و اتفاق نظر در ارزش ها و باورها است. بسیاری از افراد بدون توجه به این نکته وارد رابطه‌ای می‌شوند که از نظر ارزشی و اعتقادات هیچ تناسبی با هم ندارند.
بهتر است در مرحله آشنایی و قبل از ایجاد دلبستگی و وابستگی با طرف مقابل خود در مورد ارزش‌های اجتماعی، خانوادگی و اعتقادات مذهبی  خود صحبت کنید و فقط در صورتی رابطه را ادامه دهید که اختلاف نظر فاحشی در این زمینه‌ها ندارید، در غیر این صورت از آن رابطه خارج شوید.
جلوگیری از استقلال و ایجاد محدودیت
در یک رابطه سالم دو طرف فردیت، زندگی شخصی و هویت یکدیگر را به عنوان یک شخص مستقل می‌پذیرند و احساس مالکیت به یکدیگر ندارند. اگر طرف مقابل شما نمی‌تواند به شما به عنوان یک شخصیت مستقل احترام بگذارد و مدام در مورد شخصیت، نوع پوشش، ارتباط با دوستان، علایق و زمینه‌های مختلف زندگی شخصی شما نظر می‌دهد و شما را محدود می‌کند، بنابراین رابطه شما، رابطه‌ای ناسالم خواهد بود.
ارتباط با فردی پرخاشگر 
رابطه با فردی که خصوصیات اخلاقی منفی و پرخاشگر دارد، سریع عصبانی می‌شود، با همه دعوا می‌کند، شکاک و بدبین است و خودپسند و خودمحور رفتار می‌کند، رابطه‌ای ناسالم خواهد بود و می‌تواند آسیب‌ها و مشکلات برای شما ایجاد کند.
اعتیاد و مصرف مواد مخدر
یکی از نشانه‌های رابطه ناسالم، ارتباط با فردی معتاد به موادر مخدر یا مشروبات الکلی است. اگر طرف مقابل شما به مواد مخدر و الکی اعتیاد دارد و بدون آن نمی‌تواند زندگی کند و با وجود اینکه بارها قصد ترک داشته، اما موفق نشده، در نتیجه رابطه سالمی نخواهید داشت و باید از این رابطه دوری کنید.
هرگز احساس آرامش کامل نمی‌کنید
در شروع رابطه معمولا خودآگاه عمل کرده و بهترین چهره خود را نشان می‌دهید. هرچه بیشتر با هم باشید و بهتر همدیگر را بشناسید، خود واقعی خواهید شد. اگر به این سطح آرامش نرسید و خود واقعی‌تان را همیشه پنهان کنید در رابطه درستی قرار ندارید.
مدام در این فکر هستید که آیا فرد بهتری وجود دارد
آیا احساس می‌کنید فرد بهتری برای شما وجود دارد؟ فردی که بهتر می‌تواند شمارا درک کند؟ این احساس نشان می‌دهد که رابطه شما احساس کافی بودن را ندارد.
بررسی اولویت ها
حالا بیایید در مورد جایگاهی که در زندگی شریک زندگی خود دارید صحبت کنیم. آیا همسرتان شما را در اولویت قرار می‌دهد؟
زوجین باید در زندگی هم اولویت داشته باشند، اولویت نباید دوستان یا اطرافیان باشد. آیا تماس‌ها و پیامک‌های شما اغلب بی‌جواب می‌ماند؟ آیا احساس می‌کنید تلاش شما برای رابطه یک‌طرفه است؟ این نشانه این است که در رابطه اشتباه قرار دارید و همسرتان شما را در اولویت قرار نمی‌دهد.
دلایل اشتباه برای ادامه دادن رابطه
بودن در رابطه‌ دلیل می‌خواهد. گاهی این دلایل بخاطر آرامشی که در نتیجه رابطه به دست می‌آید نیست. به چه دلیل رابطه خود را ادامه می‌دهید؟ آیا دلایل شما شامل موارد زیر است:
1.    ترس از تنها ماندن: برخی افراد نگران هستند که پس از جدایی تنها بمانند و برای همین رابطه ناسالم را ادامه می‌دهند.
2.    ترس از آینده
3.    ترس از شروع دوباره: برخی از افراد تصور می کنند که دیگر شروع دوباره را تجربه نخواهند کرد یا شروع دوباره را سخت تصور می‌کنند.
4.    ترس از صدمه زدن به طرف مقابل
5.    انتظارات دیگران
کنترل رفتار
در روابط سالم زوجین با هم برابرند، و باید احساس قدرت کنند تا در مورد امور مالی، بدن و زندگی خود تصمیم بگیرند. در رابطه اشتباه، یکی از زوجین با ایجاد ترس، بی احترامی یا اعمال کنترل فیزیکی یا عاطفی دیگری را کنترل می‌کند. کنترل رفتار در یک رابطه می‌تواند به شکل زیر باشد:
•    احساس فشار یا ترس هنگام تصمیم گیری در مورد یک تصمیم خاص یا رفتار خاص
•    یک شریک بیش از حد وابسته که تهدید می کند در صورت پایان رابطه، اقدام شدیدی انجام دهد
•    شریکی که برای رسیدن به مسیر خود نیروی فیزیکی اعمال می‌کند
•    تحت فشار قرار دادن یا وادار کردن شریک زندگی به انجام فعالیت جنسی بدون رضایت
چگونه بفهمیم یک رابطه اشتباه است؟
بهترین راه برای اینکه متوجه شوید در رابطه اشتباه قرار دارید این است که با مشاور روانشناس خوب صحبت کنید، مشاور و روان‌شناس رابطه به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید که در رابطه سالم یا ناسالمی قرار دارید. علاوه بر این مشاور از رابطه‌های سمی و ناسالم آینده هم جلوگیری می‌کند. از دیگر نشانه های یک رابطه اشتباه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    رابطه به طور کامل به یکدیگر متعهد نیستند.
•    معمولاً برای تأیید به شریک زندگی خود وابسته هستند.
•    یک یا هر دو در رابطه دچار اعتیاد به الکل یا سوء مصرف مواد هستند.
•    یک یا هر دو در رابطه دارای بیماری افسردگی یا اضطراب یا مشکلات روانی دیگر هستند.
•    سبک زندگی سالمی ندارند.
•    مورد آزار جسمی یا عاطفی هستند.
•    خیانت در رابطه زیاد دیده می‌شود.
چگونه به رابطه ناسالم پایان دهیم؟
برای اینکه بتوانید از رابطه ناسالم بیرون بیاید باید مراحل زیر را طی کنید.
یک تصمیم جدی بگیرید.
اگر در رابطه ای ناسالم هستید و می خواهید جدا شوید، اولین قدمی که برای پایان دادن به یک رابطه باید بردارید این است که در مورد همه جوانب این تصمیم مثل مشکلات و دلتنگی های بعد از جدایی، دلایلتان برای اتمام رابطه، فکر داده باشید و یک تصمیم جدی و قطعی بگیرید. برای تصمیم گیری نکات زیر را در نظر بگیرید.
•    هر رابطه ای خوشی ها و ناخوشی هایی دارد و تصمیم به جدایی نیز آسان نیست؛ تمرکز روی روزهای خوش و خاطرات شیرین باعث تردید شما در تصمیم گیری می شود در نتیجه نمی توانید تصمیم درستی بگیرید. بهتر است دلایل و آسیب هایی که در رابطه به شما وارد شده است را در دفترچه خود یادداشت کنید و لحظاتی که مردد یا پشیمان می شوید آن ها را مرور کنید.
•    فکر کردن به این موضوع که طرف مقابل بعد از شما تنها می شود، صدمه می بیند یا چه واکنشی نشان می دهد، موضوعاتی است که به شما مربوط نیست و فقط باعث سردرگمی و تصمیم گیری بر اساس حس ترحم و دلسوزی و… می شود. شما باید به خودتان و آسیب هایی که به شما در این رابطه وارد شده است فکر کنید.
اگر نمی توانید به تنهایی در این مورد تصمیم بگیرید، بهتر است از یک شخص سوم مورد اعتماد مثل مشاور کمک بگیرید.

تصمیمتان را مطرح کنید.
بعد از اینکه تصمیم جدی برای قطع ارتباط گرفتید باید این موضوع را با طرف مقابلتان مطرح کنید و تصمیم خود را عملی کنید.
اگر می خواهید به صورت رو در رو تصمیمتان را مطرح کنید، به طرف مقابلتان اطلاع دهید که می خواهید در مورد موضوع مهمی با او صحبت کنید و مکان و زمان مشخصی برای این کار در نظر بگیرید؛ همچنین اگر می خواهید این کار را تلفنی و یا به صورت پیام انجام دهید، این موضوع را مطرح کنید که از رابطه خود ناراضی هستید و دلایل خود را صادقانه عنوان کنید و تصمیمتان را مطرح نمایید.
این کار را به صورت واضح، مختصر و مفید انجام دهید لازم نیست لیست بلندی از مسائل و تاریخچه مشکلات و صدماتی که دیده اید ارائه کنید، کافی است تصمیمتان را در میان بگذارید و دلیل قطع ارتباط را به طرف مقابل بگویید و بگویید نمی خواهید از این بعد هیچ تماس و ارتباطی با او داشته باشید.
روی تصمیم خود بمانید
مرحله بعد و یکی از سخت ترین مراحل، عملی کردن تصمیم و ثابت قدم ماندن شما است. در این مرحله شما باید به نکات زیر دقت کنید.
به واکنش های طرف مقابل اعتنا نکنید
زمانی که طرف مقابل با تصمیم جدی شما روبرو می شود، واکنش های متفاوتی می تواند نشان دهد. مثلا به طور متقابل مشکلات شما را مطرح کند، شما را متهم کند، عصبانی شود و یا معذرت خواهی کرده و وعده درست شدن همه چیز را بدهد. اما باید به این رفتار بی اعتنا باشید، زیرا شما تصمیمتان را گرفته اید و در مورد آن جدی و مطمئن هستید.
هر گونه ارتباطی را قطع کنید
در مرحله آخر شما باید تمام راه های ارتباطی با طرف مقابل را قطع کنید و هیچ گونه تماسی با او نداشته باشید، گاهی لازم است ارتباط با برخی دوستان مشترکتان را نیز قطع کنید.
نکات مهم در پایان دادن رابطه ناسالم!
پایان دادن به یک رابطه ناسالم با جدایی سالم یا ایده آل متفاوت است، بنابراین ممکن است مواردی وجود داشته باشد که باید به دقت مدیریت شود، این نکات عبارتند از:
•    اگر شخصی که در حال پایان دادن به رابطه با او هستید در گذشته به شما آسیب رسانده یا تهدید کرده است که به شما صدمه می زند، باید برای امنیت خود برنامه ریزی کنید و هنگام تمام کردن رابطه، خود را از آسیب های احتمالی محافظت کنید، این کار را بسته به شرایط و میزان خطرات احتمالی انجام دهید، برای مثال ممکن است لازم باشد، برنامه کلاسی و کاری خود را عوض کنید، محل زندگی و شغلتان تغییر دهید، قفل منزل را عوض کنید و…
•    همچنین اگر امنیت فیزیکی شما در خطر است یا نگران واکنش طرف مقابل در هنگام مطرح کردن تصمیمتان هستید، لازم نیست حضوری با او قطع رابطه کنید؛ با این حال، اگر تصمیم دارید حضوری این کار را انجام در یک مکان عمومی قرار بگذارید و مکان و زمان ملاقات خود را با دوستان مورد اعتماد خود در میان بگذارید.
•    حتی اگر امنیت فیزیکی شما به خطر نیفتد، پایان دادن به یک رابطه ناسالم می‌تواند به موقعیت ‌های ناخوشایندی مثل مشاجره، شایعه پراکنی، تهمت زدن و… منجر شود، آمادگی برای مقابله با این موارد می‌تواند به شما کمک کند..
جدایی و قطع ارتباط یک کار دشوار است حتی اگر در رابطه ای ناسالم بوده اید. برای کنار آمدن با این مساله و احساسات ناشی از آن بهتر است خود را با فعالیت های مورد علاقه خود سرگرم کنید، در جمع دوستان باشید و سعی کنید روال قبلی زندگی خود را بهبود ببخشید، اهداف خود را بازیابی کنید و برای آن ها تلاش کنید.
اگر پس از پایان رابطه، محدودیت ها و تغییراتی که ایجاد کرده اید، زندگی به سختی می‌گذرد و فشار زیادی احساس می‌کنید کاملا طبیعی است، اما می توانید برای کاهش فشار و تسریع روند بهبود خود از یک درمانگر یا مشاور فردی کمک بگیرید، خصوصا اگر علائم زیر را دارید حتما این کار را انجام دهید.
•    بعد از گذشت بیش از دو هفته از جدایی، هنوز غم و اندوه بسیار شدیدی تجربه می کنید.
•    به فکر پایان دادن به زندگی یا آسیب رساندن به خود و دیگران هستید.
نشانه ها و ویژگی های یک رابطه سالم
۱-بخشش حقیقی در مقابل بخشش برای دریافت.
رابطه‌ی سالم می‌بخشد بدون اینکه انتظار دریافت چیزی در عوض آن داشته باشد. آزادانه می‌بخشد. برخی افراد این ویژگی را هدیه‌ای از عشق واقعی می‌دانند. رابطه‌ی ناسالم در ازای دریافت چیزی می‌بخشد. در یک رابطه‌ی سالم، اعتماد یگانه نیروی فعال و تعیین کننده است. در سختی و راحتی شما پشت به پشت هم با یکدیگر می‌ایستید و از یکدیگر حمایت می‌کنید. بهترین هدف و منفعت شما همیشه در خط مقدم رابطه‌تان است. 
۲-پذیرش در برابر تمایل به تغییر شریک زندگی
یکی از نشانه‌های روابط سالم این است که هر دو طرف یکدیگر را از صمیم قلب و با دانش کامل می‌پذیرند. در دنیای امروزی اینکه بتوانیم بفهمیم یک فرد واقعاً کیست و چه ویژگی‌هایی دارد سخت است، بنابراین در روابط سالم فرد می‌تواند با در نظر گرفتن همه‌ی جوانب، کاستی‌ها و نقاط قوت عاشق شریک زندگی خود باشد. در مقابل، در روابط ناسالم، افراد به دنبال تغییر شریک زندگی خود هستند. می‌خواهند که طرف مقابل از خواسته‌ها و نیازهای آن‌ها پیروی کند. در این نوع روابط کنترل کردن هدف اصلی ست و هدف ذاتی این کنترل رسیدن به رضایت کاذبی ست که در دل آن نهفته است.
۳-تمایل حقیقی در مقابل فشار بر شریک زندگی
رابطه‌ی ناسالم از گناه به عنوان دست آویزی برای رسیدن به خواسته‌های خود استفاده می‌کند. به شما فشار می‌آورد تا احساس گناه کنید. با این کار، می‌تواند چیزهایی را که می‌خواهد از شما درخواست کند. در این نوع روابط شما آزادانه و از روی تمایل نمی‌بخشید. می‌بخشید زیرا به آن نیاز دارید. در یک رابطه‌ی سالم می‌بخشید زیرا از ته دل تمایل به حفاظت و مراقبت از نیازهای شریک زندگی‌تان دارید.
۴-در معرض دید قرار گفتن در برابر حفاظت از حریم خصوصی
در روابط سالم برای پوشش نقاط ضعف شریک زندگی خود از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنید. درمان و رفع نقاط تیره همسر خود را امر مقدسی می‌دانید و برای آن احترام خاصی قائل هستید. ضعف‌ها و کاستی‌های شریک خود را ابداً و برای هیچ کس فاش نمی‌کنید. در این نوع روابط جنبه‌های خصوصی از همکاری صمیمی، عمداً برای تقویت و بهبود رابطه ایجاد می‌شود، هرگز جزئیات خصوصی زندگی خود را حتی برای اعضای خانواده و دوستان نزدیک خود آشکار نمی‌کنید. تمام مطالب خوب و بد زندگی شما به عنوان زن و شوهر فقط برای شماست. 
۵-انتقام در برابر بازسازی
بحث‌ها و نزاع‌های افراد عاشق راهی مناسب برای تقویت رابطه‌ی آن‌هاست. چطور؟ به جای اینکه از دعواهای پیش آمده در زندگی که به قول بزرگ‌ترها نمک زندگی ست برای جمع‌آوری اطلاعات به منظور صدمه رساندن و آزار شریک خود در آینده استفاده کنیم، می‌توانیم از دعواهای زناشویی به عنوان راهی برای شناخت بهتر و عمیق‌تر همسر خود استفاده کنیم و هر چه بیش‌تر به این نکته پی ببریم که در آینده چطور می‌توانیم به شریک زندگی خود بهتر خدمت کنیم. با به دست آوردن شناخت هر چه بیشتر از همسرتان راحت‌تر می‌توانید رابطه خود را تقویت کنید. در مقابل، در روابط ناسالم، دعواها و مشاجرات دست آویزی برای کینه توزی، سرزنش و حتی سرکوب است.
۶-خود محوری در برابر رؤیاهای مشترک
عشق واقعی سبب ایجاد اتحادی حقیقی و اصیل در بین دو نفر می‌شود. پس از شکل‌گیری یک رابطه، دو نفر با یکدیگر رؤیا پردازی می‌کنند – که یکی از نتایج طبیعی این کار ایجاد اهدافی ست که مبتنی بر اتحاد است که موجب پیشرفت زوجین در زندگی مشترک می‌شود. در مقابل، در روابط ناسالم، از شما انتظار می‌رود که رؤیاهای شخصی خود را کنار بگذارید. در این نوع روابط هرگز به شما برای تحقق رؤیاهایتان کمکی نخواهد شد، روابط ناسالم نمی‌بخشند، می‌دزدند.
اگر شما در یک رابطه ناسالم هستید:
با اینکه عوامل روابط سالم و ناسالم را بررسی کردیم، باید این موضوع را در نظر داشته باشید که هیچ رابطه‌ای کامل‌ترین نیست و همیشه پله‌های رشد و پیشرفت وجود دارد. از همین جهت می‌توان گفت که اگر مواردی وجود دارند که فکر می‌کنید رابطه‌تان سالم نیست به عشق‌تان فرصت بدهید و سعی کنید رابطه را ترمیم کنید. چراکه رابطه‌ها محل آموختن هستند و اگر زمانی متوجه شدید که رابطه‌تان آسیب‌زننده شده یعنی شما در این رابطه به رشدی رسیده‌اید که موضوعاتی را که قبلا از آن‌ها چشم پوشی می‌کردید، می‌بینید. از همین جهت می‌توان فرصتی به رابطه داد تا بازسازی بشود؛ البته به شرط اینکه طرفین خواستار این بازسازی باشند و برای آن تلاش بکنند.
 

برای رزرو وقت مشاوره و روانشناسی تماس بگیرید:

66728052-021 -09010131575