رویکرد حقوقی به قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی

به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س)، چهل‌وچهارمین جلسه از سلسله‌نشست‌های دوشنبه‌های مشاغل خانگی، روز دوشنبه 6 آذرماه با سخنرانی فاطمه قناد، عضو گروه حقوق تجارت الکترونیکی دانشگاه علم و فرهنگ و وکیل پایه یک دادگستری، با عنوان "رویکرد حقوقی به قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی" برگزار شد.

در این نشست قناد پس از برشمردن مزایای مشاغل خانگی چه برای خانواده و چه برای متولیان ایجاد اشتغال در کشور گفت: مشاغل خانگی در تمام دنیا دارای اهمیت و همچنین دارای گردش مالی بالایی هستند و ما نیز در کشور نباید از آنها غافل باشیم. بزرگ‌ترین مزیت مشاغل خانگی همین است که افراد می‌توانند در محل زندگی خود کار کنند اما انجام فعالیت شغلی در منزل به این معنا نیست که مشاغل خانگی الزامی به رعایت قوانین و مقررات ندارند.

وی عدم ایجاد مزاحمت برای همسایگان را یکی از مهم‌ترین الزامات قانونی مشاغل خانگی برشمرد و گفت: مهم‌ترین نکته در رابطه با کسب‌وکارهای خانگی مساله عدم ایجاد مزاحمت برای همسایگان است؛ این مزاحمت می‌تواند در قالب سروصدا، تولید بوهای آزاردهنده و همچنین در قالب مسائل بهداشتی باشد. در ضمن حفظ حریم خصوصی همسایگان و شیوه مصرف انرژی در مشاغل خانگی هم باید موردتوجه قرار گیرد و عدم رعایت هریک از این موارد می‌تواند برای افراد مسؤلیت قانونی به دنبال داشته باشد.

این وکیل پایه یک دادگستری در ادامه افزود: در قانون مجازات اسلامی مزاحمت برای همسایگان و استفاده بیش از حد از انرژی (سرقت انرژی) جرم‌انگاری شده است. در موضوع انرژی متولی کار وزارت نیرو است و در صورت وقوع تخلف برای مشاغل خانگی مسئولیت کیفری و پیگیری قضایی به دنبال دارد. به‌عنوان نمونه استفاده بیش از حد از آب، برق یا گاز مشترک با همسایگان هم می‌تواند مصداق مزاحمت برای همسایگان باشد. هم اکنون بر اساس قانون مجازات اسلامی استفاده بیش از حد از مشاعات ساختمان جرم‌انگاری شده است اما در قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مصادیق مزاحمت به درستی مشخص نشده است.

قناد در ادامه به روابط فی‌مابین اعضای خانواده در مشاغل خانگی اشاره داشت و تصریح کرد: برخی قوانین مترتب بر مشاغل خانگی مربوط به قوانین کار هستند. قوانین کار جزو قوانین آمره هستند که در مشاغل خانگی هم اعمال می‌شوند و نمی‌توان بر خلاف آنها توافقی انجام داد؛ به عنوان نمونه به‌کارگیری افراد زیر ۱۵ سال در همه مشاغل اعم از مشاغل خانگی ممنوع است. اما سایر اعضای خانواده را می‌توان استخدام کرد و ضمناً باید در نظر داشت هرچند همکاران در این مشاغل اعضای یک خانواده هستند، نمی‌توان به آنها آزار رساند و یا از روابط زناشویی سوءاستفاده کرد.

این عضو گروه حقوق تجارت الکترونیکی دانشگاه علم و فرهنگ به اهمیت وجود قرارداد بین همکاران یک کسب‌وکار حتی در مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: بهتر است صاحبان کسب‌وکارهای خانگی با کارمندان خود - اگرچه اعضای خانواده خود آنها هستند - قرارداد کاری ببندند که تکالیف و حقوق اعضا در قالب قرارداد کار مشخص باشد. اگر روابط زوجین قطع شود یا فرزندان از والدین جدا شوند، در همه مشاغل خطر راه‌اندازی کسب‌وکار موازی وجود دارد که سود اقتصادی کار اولیه را به خطر می‌اندازد. پیشنهاد من این است که مشاغل خانگی با کارمندان خود قراردادی شامل شرایط، ساعات کاری، بیمه و سایر موارد منعقد کنند تا قواعد و روابط بین آنها مشخص باشد. این کار ازیک‌طرف برای کارمند سودمند است که بیمه، سوابق کار و سایر شرایط او مشخص می‌شود و برای صاحب‌کار نیز مفید است که در صورت وقوع هرگونه اختلاف، اسرار حرفه‌اش به خطر نمی‌افتد.

عضو گروه حقوق تجارت الکترونیکی دانشگاه علم و فرهنگ و وکیل پایه یک دادگستری در بخش پایانی سخنان خود تاکید کرد که تمامی مشاغل خانگی با توجه به ماهیت فعالیت خود باید قوانین موجود در آن زمینه را رعایت کنند؛ به عنوان نمونه تمامی قوانین حاکم بر کسب‌ کارهای اینترنتی بر مشاغل خانگی حوزه فضای مجازی نیز مترتب خواهد بود و صاحبان کسبوکارهای خانگی نباید از این نکات غافل باشند.

سلسله‌نشست‌های دوشنبه‌های مشاغل خانگی، دوشنبه هر هفته به همت اندیشکده بانوان و دبیرخانه مشاغل خانگی پهنه شرقی استان تهران جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س) با تمرکز بر مسائل و چالش‌های مشاغل خانگی در ایران و با هدف گفتمان‌سازی و تولید اندیشه‌های به‌روز در این زمینه، در سه سطح سیاستگذاران و مجریان، پشتیبانان و متقاضیان طرح توسعه مشاغل خانگی برگزار می‌شود.

فیلم نشست‌های برگزار شده در کانال آپارات این واحد به نشانی https://www.aparat.com/jdalzahra قابل مشاهده هستند.