ارتباط چندوجهی ساختار خانواده، نرخ باروری و کارآفرینی

در راستای سیاست‌های اندیشه‌ورزانه اندیشکده بانوان جهاد دانشگاهی الزهرا (س) با هدف ارائه نظریات کاربردی و عملیاتی، هسته اشتغال این واحد در حال حاضر مطالعات خود را بر روی موضوع پیچیده و چندوجهی کسب‌وکار و کارآفرینی زنان و مادران متمرکز کرده است. این اندیشکده با رویکردی جامع و همه‌جانبه، به دنبال بررسی دقیق و عمیق تمامی ابعاد مرتبط با این موضوع، از جمله چالش‌ها، فرصت‌ها، موانع و راهکارهای موجود در این زمینه است. هدف از این مطالعات، درک بهتر شرایط و تجربیات زنان و به‌ویژه مادران کارآفرین، شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت آن‌ها و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود محیط کسب‌وکار برای این گروه از زنان است

خانواده به‌عنوان اولین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی، نقشی اساسی در شکل‌گیری شخصیت افراد و پرورش استعدادهای آن‌ها ایفا می‌کند. این نهاد، نه‌تنها محیطی امن برای رشد و پرورش اعضا فراهم می‌آورد، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک پشتیبان قوی برای تحقق آرزوها و اهداف افراد در زمینه‌های مختلف، از جمله حوزه اقتصاد، کسب‌وکار و کارآفرینی، عمل کند. برخی نظریه‌پردازان این عرصه معتقدند خانواده می‌تواند به‌عنوان یک شتاب‌دهنده طبیعی برای رشد کارآفرینی عمل کند. با ایجاد یک محیط حمایتی و فراهم‌کردن منابع لازم، خانواده‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا پتانسیل‌های خود را شکوفا کرده و به کارآفرینان موفقی تبدیل شوند.

در ادامه بخشی از نتایج یک مطالعه که در سال 2019 با همکاری برنامه جهانی تحقیقات چین و مرکز مطالعات توسعه سیاسی و اجتماعی دانشگاه چینی هنگ کنگ و مرکز جهانی تحقیقات کسب‌وکار خانوادگی دانشگاه تسینگ هوا انجام شد، ارائه می شود. در این گزارش به نقش  خانواده به‌عنوان هسته اصلی جامعه که نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت افراد و پرورش روحیه کارآفرینی ایفا می‌کند.، تاکیده شده است. با این حال نویسندگان گزارش بر این باورند که، کاهش نرخ باروری و کوچک‌شدن خانواده‌ها در بسیاری از جوامع، این نقش را تحت تأثیر قرار داده است و تحولات زیادی در ساختار خانواده به وقوع پیوسته است که در نهایت می تواند بر بازار ، کسب و کارها و همچنین کارآفرینی اثرگذار باشد.  تحولات اجتماعی مانند صنعتی‌سازی و شهرنشینی، ساختار خانواده را از خانواده گسترده به خانواده هسته‌ای کوچک تغییر داده است و در این میان، کاهش نرخ باروری نیز این روند را تشدید کرده و به افزایش تعداد خانواده‌های تک‌فرزندی منجر شده است. پژوهشگران این مقاله با ایجاد ارتباط بین نرخ باوری و کسب‌وکار این فرضیه را بیان می‌کنند که کاهش نرخ باروری در جوامع بر کارآفرینی و کسب‌وکار از طرق زیر اثرگذار است:

• تضعیف شبکه‌های حمایتی: خانواده‌های کوچک‌تر، شبکه‌های حمایتی کمتری برای افراد فراهم می‌کنند و در نتیجه، ریسک‌پذیری و توانایی افراد برای شروع کسب‌وکار کاهش می‌یابد.
• تغییر در ارزش‌ها و اولویت‌ها: با کوچک‌شدن خانواده‌ها، ارزش‌هایی مانند فردگرایی و تمرکز بر پیشرفت فردی افزایش می‌یابد و در نتیجه، تمایل به کارآفرینی که نیازمند تعهد و همکاری بیشتری است، کاهش می‌یابد.
• کاهش منابع خانوادگی: خانواده‌های کوچک‌تر معمولاً منابع مالی و انسانی کمتری برای حمایت از کسب‌وکارهای جدید دارند.

در پایان نویسندگان نتیجه می‌گیرند که کاهش نرخ باروری و کوچک‌شدن خانواده‌ها، به طور مستقیم و غیرمستقیم بر توانایی افراد برای کارآفرینی تأثیر می‌گذارد. این روند، ضمن تضعیف شبکه‌های حمایتی و تغییر در ارزش‌ها، منابع مالی و انسانی موردنیاز برای راه‌اندازی کسب‌وکار را نیز کاهش می‌دهد؛ بنابراین، برای تقویت روحیه کارآفرینی در جوامع، توجه به نقش خانواده و ارائه سیاست‌هایی برای حمایت از خانواده‌ها و افزایش نرخ باروری ضروری است.

تدوین و ترجمه: الهام مروتی؛ دبیر هسته اشتغال اندیشکده بانوان جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س)

Source: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10670564.2019.1677366