سخنرانی نماینده مجلس شورای اسلامی در نشست تخصصی "جایگاه نظام علم و فناوری در تحقق برنامه هفتم توسعه کشور"

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س)، به مناسبت چهل و سومین سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی، نشست تخصصی "جایگاه نظام علم و فناوری در تحقق برنامه هفتم توسعه کشور" با دو محوریت "افزایش مشارکت اقتصادی زنان با تاکید بر مهارت‌های اشتغال پذیری" و "اجرایی سازی نظام مند اشتغال منعطف زنان" برگزار شد.

در این نشست که روز یکشنبه ۱۵ مرداد ۱۴۰۲ از ساعت ۱۷ الی ۱۹ در ساختمان شماره ۲ جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س) برگزار شد، فاطمه محمد بیگی نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان و همچنین سحر منصوری پزشک فعال حوزه زنان و مشاور کمیسیون جمعیت مجلس شورای اسلامی، سیروس دشتی، مدیرکل توسعه کارآفرینی و اشتغال جهاددانشگاهی و محمدصادق بیجندی، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ، مشاور طرح های ملی اشتغال کشور و راهبر ارشد طرح های توسعه ای مشاغل خرد و خانگی جهاد دانشگاهی به ایراد سخنرانی پرداختند.

فاطمه محمد بیگی نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به این مطلب که در سند سیاستی ابلاغی مقام معظم رهبری در مورد لایحه برنامه هفتم توسعه به موارد مهمی چون تحکیم نهاد خانواده، رشد و شکوفایی بانوان، افزایش نرخ باروری و موالید حداقل دو و نیم به‌ازای هر خانوار طی پنج سال با حمایت همه‌جانبه از فرزندآوری، رفع موانع و ایجاد مشوق‌های مؤثر و اصلاح فرهنگی اشاره شده است گفت: در برنامه ششم توسعه به‌صورت بسیار خلاصه به مباحث مربوط به زنان پرداخته شد و در دولت گذشته بیشتر با اقدامات گفتگو محور مواجه بودیم، مانند طرح ملی گفتگوی خانواده و یا طرح توانمندسازی زنان و دختران که متأسفانه برخی نتایج جانبی آن تبعاتی برای کشور داشت. در دولت سیزدهم در فضایی قرار داریم که نسبت گذشته برای کار بسیار سالم‌تر و با زیست‌بوم فرهنگ اسلامی ایرانی همخوانی بهتری دارد.

محمد بیگی افزود: در حال حاضر به برکت جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و علمی شاهد حضور پررنگ زنان هستیم؛ به‌عنوان نمونه 46 درصد از دانشجویان دکتری در کشور، 27 درصد از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها، 735 مدیرعامل در شرکت‌های دانش‌بنیان، 8 نفر از شهرداران کشور و 31.5 درصد از فعالین حوزه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی را زنان تشکیل می‌دهند و این نشان‌دهنده حضور تحول‌گرایانه زنان در عرصه‌های مختلف است.

در چند دهه گذشته نتوانسته‌ایم در حوزه ذائقه‌سازی و تصمیم‌سازی در حوزه تبدیل سیاست‌های کلی نظام به راهبردهای مبتنی بر نظام‌سازی اسلامی - ایرانی و قرآنی دقیق عمل کنیم

وی سپس با ورود به موضوع لایحه برنامه هفتم توسعه کشور گفت: در این برنامه چندین خلأ مهم به چشم می‌خورد. مطابق اصول 15 و 16 که در سیاست‌های کلی ابلاغی توسط مقام معظم رهبری آمده است، در چند دهه گذشته نتوانسته‌ایم در حوزه ذائقه‌سازی و تصمیم‌سازی در حوزه تبدیل سیاست‌های کلی نظام به راهبردهای مبتنی بر نظام‌سازی اسلامی - ایرانی و قرآنی دقیق عمل کنیم و این غفلت باعث شد در الگوی آموزش صحیح همسرگزینی، ترغیب به ازدواج به‌هنگام، آسان و پایدار و همچنین حوزه‌های حمایتی زنان شاهد ارتقای توانمندی زنان از منظر خانواده محوری نباشیم. متأسفانه ما شاهد رشد طلاق در کشور هستیم؛ اگر چه رشد طلاق پدیده‌ای جهانی است و میزان رشد طلاق در کشور ما نسبت به سایر کشورها بسیار کمتر است؛ اما همین میزان نسبت به 4 دهه قبل 7 برابر افزایش داشته است و این مسئله نشان می‌دهد در هر نوع سیاست در حوزه مشارکت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زنان، باید اثرات آن در زمینه ایجاد آسیب‌های اجتماعی و ضعف در نهاد خانواده موردتوجه قرار گیرد. در حال حاضر شاهد کاهش میزان تمایل به ازدواج و کاهش شدید نرخ باروری نیز هستیم. پیش‌بینی برنامه تنظیم خانواده این بود که از سال 65 تا 95 نرخ فرزندآوری از 7 به 4 فرزند برسد؛ اما نهایتاً به 1.6 فرزندی رسید و این خطر اضمحلال جمعیتی، امروزه سایه سنگینی را بر تمام برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های کشور افکنده است و فقط 5 سال فرصت پنجره جمعیتی کشور باز است تا بتوان از این پرتگاه جمعیتی عبور کرد.

پیشنهاد ما برای برنامه هفتم توسعه این است که اگر بناست برای حضور اجتماعی و اشتغال زنان برنامه‌ای تدوین شود، بر اساس گفتار مقام معظم رهبری باید بر پایه و اساس خانواده محوری و استحکام خانواده استوار باشد

این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود افزود: خلأ دیگر، سرخوردگی زنان تحصیل‌کرده کشور در محیط‌های کاری است که فرصت‌های شغلی مناسبی برای آنان به دست نمی‌آید. پیشنهاد ما برای برنامه هفتم توسعه این است که اگر بناست برای حضور اجتماعی و اشتغال زنان برنامه‌ای تدوین شود، بر اساس گفتار مقام معظم رهبری باید بر پایه و اساس خانواده محوری و استحکام خانواده استوار باشد. ما باید در جهت تحکیم نهاد خانواده و رفع موانع رشد زنان گام برداریم و علت‌های عدم رشد بانوان را شناسایی کنیم. یکی از مشکلات ما در لوایح توانمندسازی زنان، داشتن نگاه دارای ضعف و یا به‌عنوان موجوداتی در معرض آسیب به زنان است، که در نتیجه این نگاه، ارگان‌های حمایتی مانند بهزیستی و بنیادها و کمیته امداد امام (ره) را به‌عنوان مسئول پشتیبانی زنان معرفی می‌کنند. غافل از این که خود این بانوان می‌توانند قاسم پرور و کاظمی آشتیانی پرور باشند.

سنجش وضعیت زنان در حوزه اقتصاد خانواده از درون خانه شروع شود

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلات ما در زمینه حضور اجتماعی زن در حوزه مسائل اقتصادی و اشتغال این است که این حضور فقط به حضور فیزیکی و بیرونی زنان اطلاق شده است؛ اشتباه فاحشی که چند دهه گذشته القا می‌کرد که اگر زن از خانه بیرون بیاید شخصیت اقتصادی پیدا می‌کند. درحالی‌که دُر و گوهر در صدف خانه پرورش پیدا می‌کند. پیشنهاد ما این است سنجش وضعیت زنان در حوزه اقتصاد خانواده از درون خانه شروع شود. مشاغل خانگی و خانواده محور را شناسایی کرده، معیار سنجش و ارزیابی برای آنها تعیین کنیم، آنها را رتبه کنیم و به 22 میلیون زن خانه‌دار پیشنهاد دهیم که در کنار هنر خانه‌داری، فرزندپروری و همسرداری، اگر می‌خواهند کسب درآمد کنند در همان خانه انجام دهند. آماری که از حضور زنان در عرصه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی موجود است مبین این موضوع است. زن ایرانی هوشمندانه با استفاده از فناوری‌های ارتباطی به‌ویژه در دوران کرونا توانست به‌خوبی در عرصه‌هایی مانند فروش تولیدات، پزشکی از راه دور (تله مدیسین)، تولید صنایع، آموزش از راه دور و غیره ورود کند. ما می‌توانیم در این راستا قوانین مرتبط با این مشاغل و هوشمندسازی را در کشور تدوین کنیم.

محمد بیگی ادامه داد: در حوزه مهارت‌های اشتغال بانوان باید نگاه جدیدی داشته باشیم. تا سال 2070 بیش از 70درصد خدمات حوزه سلامت از طریق تله مدیسین یا سلامت الکترونیک انجام خواهد شد. در واقع در آینده جوامعی موفق هستند که تمام خانواده‌ها فرایندهای هوشمندسازی مبتنی بر داده را بلد باشند. ما نباید از غافله عقب بمانیم و باید از این صنعت نو برای خانواده محوری استفاده کنیم. در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که بسیاری از بی‌اخلاقی‌ها و آسیب‌های اجتماعی در حوزه‌های مختلف در بستر خانواده‌های ناسالم شکل می‌گیرند و خانواده ناسالم نمی‌تواند رشد اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی سالمی را رقم بزند. تأسیس کلینیک‌های خانواده در جوامع غربی هم مبین این موضوع است که حتی جوامع غربی نیز به دنبال بازگشت به خانواده هستند.

توانمندسازی‌های ویژه زنان روستایی که در لایحه برنامه هفتم توسعه مدنظر قرار گرفته است باید بتواند درآمدهای بالایی را برای زنان روستایی فراهم کند

موضوع توجه به زنان عشایر و روستایی نیز از جمله دیگر نکاتی بود که عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در سخنان خود به آن اشاره کرد و گفت: توجه به زنان روستایی و عشایر به‌عنوان آغاز فرایند تولید در حوزه‌های دام، لبنیات، صنایع‌دستی، میراث‌فرهنگی و هنر که می‌تواند در سطح جهانی برای ما ارزآوری داشته باشد، بسیار مهم است. توانمندسازی‌های ویژه زنان روستایی که در لایحه برنامه هفتم توسعه مدنظر قرار گرفته است باید بتواند درآمدهای بالایی را برای زنان روستایی فراهم کند. این امر مستلزم این است که زنجیره تولید و عرضه تقاضا به شکل کامل در کشور شکل بگیرد و این مهم از طریق ایجاد بازارچه‌های دایمی اشتغال خانگی و خانوادگی و روستایی امکان‌پذیر است؛ چنین مکان‌هایی می‌توانند در مناطق آزاد، گردشگاه‌ها، بین راه‌های استان‌ها و مکان‌های میراث‌فرهنگی و بازارهای بزرگ و هم‌زمان در بستر هوشمند و برخط ایجاد شوند. در حال حاضر تمام زنان روستایی دارای 3 فرزند بیمه شده‌اند که این یکی از مهم‌ترین اقدامات ما برای ایجاد آرامش و تضمین آینده زنان است. این وظیفه سیاست‌گذاران است که آرامش را برای زنان فراهم کنند و این موضوع از طریق بیمه زنان خانه‌دار و بیمه مشاغل هنری و صنایع‌دستی امکان‌پذیر است.

لایحه برنامه هفتم توسعه در زمینه برنامه‌های کنترل سلامت بانوان، غربالگری‌های زنان و به‌ویژه زنان شاغل ضعیف است

محمد بیگی در ادامه گفت: لایحه برنامه هفتم توسعه در زمینه برنامه‌های کنترل سلامت بانوان، غربالگری‌های زنان و به‌ویژه زنان شاغل ضعیف است. اصلاح و تکمیل برنامه‌های ملی و کنترل و پایش سلامت بانوان حتماً باید مدنظر قرار گیرد؛ چراکه زن سالم می‌تواند فرزند سالم و خانواده سالمی را برای حضور در یک اقتصاد سالم تأمین کند. مادر بیمار نمی‌تواند فرزند بامهارت، سالم و بانشاط تربیت کند. اگر بخواهیم مرد و فرزندان سالم باشند باید زن سالم در کانون و هسته این خانواده وجود داشته باشد تا بتواند از مرد خانواده حمایت کند. زنان به علت چندکاره بودن متأسفانه فرسودگی بیشتری دارند. البته ماده 15 قانون جوانی جمعیت تمامی دستگاه‌ها را مکلف کرده است که در جذب، استخدام و به‌کارگیری زنان امتیاز تأهل داده شود و به مستخدمین به‌ازای تولد فرزند سوم تا پنجم به‌ازای هر فرزند یک سال کاهش سنوات خدمتی محاسبه شود و هم کسانی که فرزند کوچک و زیر هفت سال و شیرخوار دارند از دورکاری بهره‌مند شوند. مادران دانشجو هم مورد حمایت قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد در حوزه جمعیت، لایحه برنامه هفتم توسعه باید یکایک بندهای قانون جمعیت که هدفش ارتقای حمایت از مادر و کودک است را در نظر بگیرد.

دختران ما باید از کودکی مورد حمایت قرار گیرند

وی در بخش دیگر سخنان خود به موضوع اهمیت مهارت‌آموزی در دوران کودکی اشاره کرد و افزود: نکته دیگر در حوزه مهارت‌های اشتغال‌پذیری بانوان که باید موردتوجه قرار گیرد این است که مهارت از کودکی شکل می‌گیرد؛ بنابراین دختران ما باید از کودکی مورد حمایت قرار گیرند و اگر قرار است مادری یک پسر مقتصد تربیت کند، خودش باید دید اقتصادی داشته باشد. در گذشته طرح‌های کار تابستانی و طرح‌های خاصی مانند استادشاگردی و اشتغال در کار خانوادگی مطرح بود؛ احیای سنت‌های قدیمی مهارت‌محور در عرصه اشتغال باید در دستور کار قرار گیرد. سنت‌های خوب ایرانی که به‌اشتباه برای پرهیز از بحث کار کودکان و کودک کار کنار گذاشته شدند و تصور شد آموزش مهارت به کودکان منجر به پدیده کودکان کار می‌شود. در اثر این دیدگاه، نسلی بدون مهارت به اجتماع وارد شد که آینده آنان بسیار نگران‌کننده است.

بر این اساس در برنامه‌های هفتم توسعه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک پیش‌بینی شده است که ذیل سازمان آموزش‌وپرورش برای آموزش مهارت‌ها مکلف است طی شش ماه برای نظارت بر مهدهای کودک خانگی ماهیت غیردولتی آنها را تصویب کند و آموزش مهارت‌ها به کودکان را بر عهده بگیرد که امیدواریم چنین سازمان‌هایی به عرصه تربیت صحیح فرزندان و نسل دارای مهارت کمک کنند.

باید بتوانیم پوشش‌های بیمه‌ای، حمایت از اشتغال، توانمندسازی اقتصادی واقعی و اقتصاد مبتنی بر استحکام خانواده را شکل دهیم

این نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد با روش‌های علمی باید بتوانیم پوشش‌های بیمه‌ای، حمایت از اشتغال، توانمندسازی اقتصادی واقعی و اقتصاد مبتنی بر استحکام خانواده را شکل دهیم و اگر زنان خانه‌دار ما ارزش شغل خانه‌داری و مادری و همسری را بدانند شاید انتخابشان برای همیشه شغل خانه‌داری باشد. قطعاً عده‌ای از خانم‌ها علاقه‌مند به حضور در عرصه اجتماع هستند که ما از این مورد نیز استقبال می‌کنیم؛ اما لازم است چنین فعالیت‌هایی هم در بستر خانه‌محوری و سبک زندگی ایرانی‌اسلامی صورت‌پذیرند.