جایگاه طرح کسب‌و‌کار در توسعه مشاغل خانگی و شیوه تدوین آن

به گزارش روابط‌عمومی جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س)، بیست‌ودومین جلسه از سلسله‌نشست‌های دوشنبه‌های مشاغل خانگی، روز دوشنبه 5 تیرماه، با سخنرانی محمد ماهیدشتی، تحلیلگر اقتصادی و دکترای مدیریت کسب‌وکار گرایش اقتصادی و مالی، با عنوان "جایگاه طرح کسب‌و‌کار در توسعه مشاغل خانگی و شیوه تدوین آن" برگزار شد.

در این جلسه ماهیدشتی با اشاره به اینکه مشاغل خانگی در کشور باوجوداینکه عمدتاً توسط یک نفر اداره می‌شوند، باید خود را به ماهیت یک کسب‌وکار سازمان‌یافته درآورند، گفت: کسب‌وکار، یک سازمان است ولو اینکه توسط یک نفر انجام شود. این کسب‌وکار می‌تواند شرکا یا نهاده‌های فیزیکی داشته باشد، مجوز فعالیت دریافت کرده باشد، هویت تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی خاصی برای خود تعریف کرده باشد و یا تاکتیک‌های مدیریتی خاصی را به کار برده باشد. همگی این عوامل در کنار هم سازمان این کسب‌وکار را تشکیل می‌دهند.

این تحلیلگر مالی در ادامه به این موضوع اشاره کرد که هدف هر کسب‌وکار صرفاً سود پولی است و نباید فقط به چشم سرگرمی یا کسب تجربه دایمی به آن نگاه کرد و افزود: این موضوع در مورد کسب‌وکارهای کلان و یا حتی تک‌نفره خانگی نیز صدق می‌کند. سود غیرپولی هم باید نهایتاً به سود پولی تبدیل شود. به‌عنوان‌مثال اگر فرد در طی کسب‌وکارش چند مهارت جدید آموخته است، باید نهایتاً آن مهارت‌های جدید را به درآمد تبدیل کند.

وی در بخش بعدی سخنان خود به سه مفهوم هدف، استراتژی و برنامه اشاره داشت و تصریح کرد: این سه موضوع کاملاً با یکدیگر متفاوت، اما به هم مرتبط هستند. به‌عنوان‌مثال در یک کسب‌وکار خانگی هدف می‌تواند افزایش سود از 10 درصد به 15 درصد، استراتژی، کم‌کردن هزینه‌ها و سپس تدوین برنامه‌های اجرایی برای کم‌کردن هزینه‌ها باشد. این برنامه‌ها باید واقع‌بینانه، قابل‌دسترسی و واضح باشند. کسب‌وکارهای خانگی بنا بر ماهیت خود با چالش‌هایی روبرو هستند که لازم است با تدوین استراتژی و داشتن برنامه بر آنها غلبه کنند. یکی از چالش‌های کسب‌وکار خانگی تنها بودن است و سخت می‌تواند خود را به دیگران بشناساند. برای این مسئله می‌توان هدف را افزایش تعاملات اجتماعی قرار داد تا این مسئله ایزوله و تنها بودن را بپوشاند. برای این هدف چه استراتژی‌هایی می‌توان تدوین کرد؟ شبکه‌سازی و شرکت در رویدادها می‌تواند استراتژی‌های رسیدن به هدف افزایش تعاملات اجتماعی باشند.

ماهیدشتی یکی دیگر از چالش‌ها را فضای محدود خانه در کسب‌وکارهای خانگی دانست و گفت: فرد برای این مسئله یک هدف عملیاتی طرح می‌کند که عبارت است از به حداکثر رساندن کارآیی محیط کار و می‌تواند با استفاده از استراتژی‌های ایجاد فضای کار اختصاصی و اجرای راه‌حل‌های انبارداری با این چالش مواجه شود. استفاده از فناوری‌های نوین، خودکارسازی وظایف، ساده‌سازی کسب‌وکار همه از جمله استراتژی‌هایی هستند که یک کسب‌وکار خانگی می‌تواند برای مقابله با چالش محدود بودن منابع خود به کار بگیرد.

این متخصص کسب‌وکار همچنین تصریح کرد: استراتژی‌های مدیریتی در مشاغل خانگی بیشتر به مدیریت شخصی افراد بر می‌گردند؛ چراکه با یک کسب‌وکار شخصی و عمدتاً یک‌نفره مواجهیم. برای رسیدن به هدف تعادل کار - زندگی می‌توان از استراتژی‌های ایجاد مرزهای صریح و اولویت‌دادن به مراقبت شخصی استفاده کرد. زمان‌بندی نیز بسیار مهم است؛ چرا که در کسب‌وکار خانگی نمی‌توان در هر ساعتی فعالیت کرد، زیرا مسئله خانواده و برهم‌نخوردن آرامش اعضای خانواده مطرح است؛ بنابراین زمان‌بندی اهمیت دوچندانی می‌یابد، اگر فقط 3 ساعت در روز برای فعالیت در منزل دارید باید بدانید که کدام سه ساعت را انتخاب می‌کنید.

"یکی از چالش‌های مهم کسب‌وکارهای خانگی دسترسی به منبع مالی است"، ماهیدشتی با بیان این مطلب افزود: هدف برای غلبه بر این چالش می‌تواند تأمین مالی رشدی باشد، یعنی در بخشی از بازار ورود کنیم که کسی به آن وارد نشده و به‌شدت جای رشد دارد. اگر کسب‌وکار خانگی بتواند خوب فکر کند سرمایه‌گذار نیز آن حوزه را جای مناسبی برای سرمایه‌گذاری می‌یابد. لازم به ذکر است که در کسب‌وکار خانگی این سرمایه‌گذار می‌تواند حتی یکی از اعضای خانواده خود شخص باشد. دررابطه‌با چالش محدودیت ظرفیت رشد کسب‌وکارهای خانگی می‌توان استراتژی‌هایی مانند داشتن طرح کسب‌وکار رشدی، بازاریابی و اهرم کردن شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌سازی و نوآوری و توسعه محصول و برون‌سپاری را به کار برد. چالش مهم دوم این است که از کسب‌وکارهای خانگی تصویر معتبر و حرفه‌ای وجود ندارد و جدی گرفته نمی‌شوند. هدف در اینجا ایجاد یک تصویر حرفه‌ای از خود است. از جمله استراتژی‌های مشاغل خانگی در این حوزه می‌تواند موارد زیر باشد که البته برای هرکدام باید برنامه اجرایی تهیه شود: ایجاد یک وب‌سایت حرفه‌ای، نمایش تخصص و تجربهٔ خود، استفاده از سبک یکسان در اقلام تبلیغاتی، استفاده از لوگو و تگ اختصاصی، به‌روزرسانی مستمر صفحهٔ اجتماعی (محصولات جدید، اخبار صنعت، تجربهٔ مشتریان، پاسخگویی به سؤالات) و غیره.

این تحلیلگر مالی در پایان سخنان خود به موضوع نقش سیاست‌گذاری‌های کلان کشور بر کارآیی و موفقیت کسب‌وکارهای خانگی اشاره کرد و گفت: داشتن ثبات اقتصادی در کشور، بهبود وضعیت اینترنت، راه‌اندازی مراکز رشد مجازی کسب‌وکارهای خانگی و پذیرش کسب‌وکارهای خانگی در پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی همگی از جمله مواردی هستند که می‌توانند تأثیر زیادی بر موفقیت کسب‌وکارهای خانگی داشته باشند. کارهای زیادی در گذشته و در دو سال اخیر انجام شده است که امیدواریم با سرعت بیشتر و با نگاه به آینده ادامه پیدا کنند.

سلسله‌نشست‌های دوشنبه‌های مشاغل خانگی، دوشنبه هر هفته به همت اندیشکده بانوان و دبیرخانه مشاغل خانگی پهنه شرقی استان تهران جهاد دانشگاهی واحد الزهرا(س) با تمرکز بر مسائل و چالش‌های مشاغل خانگی در ایران و با هدف گفتمان‌سازی و تولید اندیشه‌های به‌روز در این زمینه، در سه سطح سیاستگذاران و مجریان، پشتیبانان و متقاضیان طرح توسعه مشاغل خانگی برگزار می‌شود.

فیلم نشست‌های برگزار شده در کانال آپارات این واحد به نشانی https://www.aparat.com/jdalzahra قابل مشاهده هستند.