کتاب اتیسم به زبان ساده

کتاب اتیسم به زبان ساده نوشته علی اشرف باقری و شهلا رضایی، به معرفی این بیماری و روش تحلیل کاربردی رفتار برای درمان اختلال طیف اتیسم، می‌پردازد.

اتیسم اختلال عصب رشدی است که در سه سال اول زندگی کودک نمایان می‌شود. مهم‌ترین علائم آن نقص در برقراری ارتباط، مشکل در تعاملات اجتماعی، وجود الگوهای محدود و تکراری در رفتار، علائق و فعالیت‌ها است. بیماری اوتیسم (درخودماندگی یا Autism) یکی از بیماری‌های جدی گروه بیماری‌های رشدی اختلالات طیف اوتیسم است که در اوایل دوره کودکی (معمولا قبل از 3 سالگی) ظاهر می‌شود. هر چند علائم و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت بوده، اما همه انواع اوتیسم برتوانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تاثیر می‌گذارد.

نشانه‌های اختلال طیف اتیسم عموماً در سال سه زندگی قابل‌ تشخیص هستند؛ اما اگر کودک در سطح بالاتری بوده و به همسالان غیر اتیسم خود شبیه‌تر باشد، این علائم ممکن است دیرتر شناسایی شوند. باید توجه داشت که اگر کودک دچار تأخیرهای رشدی شدید باشد؛ قبل از 18 ماهگی نیز این اختلال قابل تشخیص خواهد بود. نوزاد دارای این اختلال چندی پس از تولد متفاوت از سایر نوزادان به نظر می‌رسد. والدین معمولا اولین کسانی هستند که متوجه تفاوت فرزندشان با سایر کودکان می‌شوند. در ابتدا ممکن است والدین عدم پاسخگویی کودک به محیط اطرافش را به ناشنوایی او نسبت دهند؛ اما گاهی متوجه می‌شوند که فرزندشان مشکل شنوایی نداشته اما مانند سایر کودکان هم سنش نیز قادر به پاسخ‌دهی نیست. در این زمان بهتر است والدین به متخصص کودک یا متخصص بالینی‌ای که در زمینه اختلالات دوران کودکی تجربه دارد، مراجعه می‌کنند.

نوزادان اتیستیک نسبت به نوزادان و خردسالان عادی، اطراف خود را با حواس چشایی، بویایی، لامسه و شنیداری دیرتر کشف می‌کنند. بدون ادراک‌های مناسب، این نوزادان توانایی برای تقلید و یادگیری از جهان شان را از دست می‌دهند. آن‌ها وقتی یاد میگیرند که غلت بخورند، بنشینند، سینه خیز بروند یا راه بروند، از الگوهای حرکتی غیرعادی پیروی می‌کنند. به دنبال آن، آن‌ها مهارت‌های مهم گفتاری، اجتماعی و حرکتی ظریف و درشت را از دست می‌دهند. با عدم توانایی برای ادراک و انتقال پیام‌های دقیق از محیط، کودک اتیسم میتواند میتواند مات و مبهوت بماند و یا برای ساعت‌ها جیغ بکشد.

این کودکان اغلب رفتار‌های تکراری از خود نشان می‌دهند. آن‌ها برای احساس نه برای کشف محیط، بدن خود را حرکت می‌دهند یا اشیا را می‌چرخانند. تعاملات لذت بخش با بزرگشالان از قبیل غلغلک دادن، لولیدن و یا چرخاندن کودک برای تحریک حواس کمک کننده است.

باید توجه داشت که اتیسم تاکنون درمان مشخصی نداشته است و هر خانواده‌ای در هر طبقه‌ی اجتماعی و اقتصادی می‌توانند فرزندی دارای اتیسم داشته باشند. به نظر می‌رسد که یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عدم عملکرد صحیح مغز می‌شود در ایجاد این بیماری مؤثر می‌باشد. تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم در حال رشد است. هر چند درمان و شفای کاملی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، اما درمان جدی و به موقع اوتیسم تغییرات بزرگی در زندگی کودکان مبتلا به بیماری ایجاد می‌کند. این اختلال در بیماران اُوتیستیک باعث می‌شود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی به درستی عمل کند. کودکان و بزرگسالان اُتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی، رفتارهای اجتماعی، فعالیت‌های سرگرم کننده و بازی دارای مشکل هستند.

اُوتیسم یکی از پنج بیماری است که در مجموع به آن‌ها اختلالات نافذ رشد یا به اختصار پی‌دی‌دی می‌گویند. این پنج بیماری عبارتند از: اُتیسم، اختلال آسپرگر، اختلال عدم تمرکز دوران کودکی، اختلال رِت و اختلالات نافذ رشد که با معیارهای بیماری‌های ذکر شده مطابقت ندارند.

در بخشی از کتاب اتیسم به زبان ساده می‌خوانید:

تنوع ژنتیکی، پیش تولدی و سرشتی افراد گوناگون موجب تفاوت‌های فردی آن‌ها می‌شود. بر این اساس هر فردی نسبت به محرک‌ها آستانه‌ی تحریک متفاوتی دارد و همه‌ی کودکانی که تحول طبیعی دارند و نیز کودکان طیف اتیسم در شیوه‌ی تجربه‌ی دنیا از طریق حواس‌شان منحصر به فرد می‌باشند. والدین، درمانگران و سایر مراقبینی که با کودکان اتیستیک در ارتباط هستند با معطوف ساختن توجه شان به این تفاوت‌های فردی می‌توانند به این کودکان، حتی کودکانی که بسیار انعطاف ناپذیر هستند، کمک کنند.

از جمله تفاوت‌های فردی پردازش شنیداری و زبان است. منظور از پردازش شنیداری، روشی است که ما اطلاعات را می‌شنویم و درک می‌کنیم. برای درک آنچه می‌شنویم ابتدا لازم است بتوانیم بین صداهای مختلف و زیر و بمی آن‌ها تمایز قائل شویم و به عبارتی آن‌ها را رمزگشایی کنیم و صداها را بر اساس واژه‌ها و ایده‌هایی که توسط دیگران بیان می‌شوند درک کنیم. زبان شامل پردازش شنیداری و بیان افکار، ایده‌ها و پاسخ به دیگران می‌شود. مهم‌ترین مشکل پردازشی کودکان اتیستیک در محدوده‌ی پردازش شنیداری و زبان بیانی است. در مواردی این کودکان نمی‌توانند اطلاعات ورودی را پردازش نمایند و یا نمی‌توانند آنچه را در ذهن‌شان می‌گذرد، بیان نمایند و در مواردی نیز با هر دو مشکل مواجه هستند.

فهرست مطالب کتاب
فصل اول: اُتیسم چیست؟
فصل دوم: معرفی روش تحلیل کاربردی رفتار برای درمان اختلال طیف اتیسم
فصل سوم: تحلیل کاربردی رفتار یا تحلیل رفتار کاربردی چقدر موثر است؟
منابع و ماخذ